İSTANBUL - EŞİTİZ Grubu avukatlarından Gökçeçiçek Ayata, 12 yaşındaki kız çocuklarının evlendirilmesinin yolunu açan TCK 103’üncü maddesine "15 yaş altı çocuğun cinsel davranışa rızası olamayacağı" eklenmesi gerektiğini söyledi.
Toplumun tepkisiyle karşılaştığı için önce TBMM Adalet Komisyonu'na geri çekilen ardından da rafa kaldırılan ve kamuoyunda "cinsel istismar önergesi" olarak bilinen düzenleme, kadın örgütlerinin mücadelesi ile geri adım attırdı. Ancak, tasarının tümden çekilmesini yeterli bulmayan kadın örgütleri, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 103’üncü maddesi 12 ile 15 yaş arası cinsel istismara maruz kalan çocukların “fiili birliktelik” adı altında erken yaşta ve zorla evlendirilmesinin önünü açtığını düşünüyor. TCK 103’üncü maddede 15 yaş altındaki çocukların cinsel davranışa razı olduğunun kabul edilemeyeceği açık bir ifade ile yer almadığı için 12-15 yaş arasındaki çocukların da evlenebileceğinin ön kabulü düzenlemede ifadesini buluyor.
Bu maddenin çocuklar açısından ne anlama geldiğini ve ne gibi sonuçlar doğuracağı ile bundan sonra kadın örgütleri olarak nasıl mücadele edeceklerini Eşitlik İzleme Kadın Grubu (EŞİTİZ) avukatlarından Gökçeçiçek Ayata anlattı.
Ayata, tasarıdaki sorunun uygulamada 12-15 yaş arasındaki çocuklara karşı cinsel istismarın cezasız kalmasına ve bu çocukların erken yaşta ve zorla evlendirilmesine yol açma riski taşıması olduğunu belirtti. Tasarının kağıt üzerinde rıza yaşını 12’ye indirmiyor gibi görünse de, aslında uygulamada 12-15 yaş arası çocuklarda rıza aranmasına yol açma tehlikesi yarattığını ifade eden Ayata, 103’ncü madde ile ilgili çocuklar açısından ortaya çıkacak olası durumları ise, “Anayasa Mahkemesi’nin 103. maddeye dair iptal kararlarında, farklı yaştaki çocukların istismardan farklı şekilde etkileneceği iddiası yer alıyor ve bu durum 12-15 yaş arası çocuklar için ayrı bir kategori yaratılarak çözülmeye çalışılıyor. Ancak bu yaş kademelendirmesi 12-15 yaş arası çocukların mahkemelerde rızalarının sorgulanmasına ve 'istismarcıyla evliliğe zorlanmasına' neden olabilir. Ne yazık ki hukuk tarihimiz, bazı mahkemelerin, bu kademelendirmenin yokluğunda dahi 13 yaşındaki çocuklarda rıza arandığını gösteren örneklerle dolu. Tek bir hâkimin bile bu maddeye dayanarak aldığı bir karar, içtihat haline gelebilir ve bu konuda ayrı bir yasal düzenlemeye gerek kalmadan, uygulamada rıza ve evlilik yaşı 12’ye indirilebilir. Adalet Bakanı’nın 'küçüğün rızası ve ailenin onayı' ile yapılan veya yapılacak 'fiili evliliklere' ilişkin sözleri de bu tehlikeye işaret ediyor” sözleriyle özetledi.
‘TCK 103’E '15 YAŞ ALTI ÇOCUĞUN RIZASI OLAMAZ' EKLENMELİ’
15 yaş altı çocuğun rızasının olamayacağını ve ailenin onayının işlenen suçu örtbas edemeyeceğini söyleyerek tepki gösteren Ayata, önergenin komisyondan geri çekilmesi ile ilgili kadın dayanışması ve kazanımlarının umutları arttırdığını söyledi. Mücadeleden vazgeçmemek gerektiğini belirten Ayata, yapılacak yeni düzenlemede, öncelikle TCK 103. maddeye açık şekilde 15 yaş altı çocuğun cinsel davranışa rızası olamayacağının eklenmesi gerektiği görüşünde. Olayın taraflarından ikisinin de çocuk olması durumunda bu çocukları cinsel davranışa zorlayan kişiler varsa cezalandırılması gerektiğini de söyleyen Ayata, aksi halde gelenek, görenek, adet, dini referanslar vb. bahanelerle çocukların zorla bir “evlilik” ilişkisi içerisine sokulmasının ihtimal dahilinde olduğunu ifade etti.
‘ERKEN YAŞTA EVLİLİK KANUNDA SUÇ OLMALI’
Erken yaşta zorla evlendirmeler ve çocukların dini nikâh ile evlendirilmelerinin Ceza Kanunu’nda suç olarak düzenlenmesi gerektiğine vurgu yapan Ayata, çocukları ve haklarını korumaya dair yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı: “Çocuklara dini nikâh kıyanlar, çocukları buna zorlayanlar, teşvik edenler ve bu törenlere katılan kamu görevlileri cezalandırılmalı. Bu durumun takip edilebilmesi için tüm ülkede dini nikâhların kayıt altına alındığı bir sistem kurulmalı. 12 yıl kesintisiz eğitim getirilmeli, çocuklar eğitim sistemi içerisinde tutulmalı ve takip edilmeli. Bu sayede hem çocukların eğitim haklarından mahrum kalmaları engellenecek hem de erken yaşta evlendirilmeleri zorlaştırılacaktır."Ayata son olarak, çocuklara yönelik talepler karşılanana kadar mücadele etmeye ve yapılan değişikliklerin takipçisi olmaya devam edecekleri mesajını verdi.